Η Εκπαιδευτική Πλατφόρμα

Η ψηφιακή εφαρμογή «Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα – Εκπαιδευτική Πλατφόρμα» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον που παρέχεται δωρεάν για εκπαιδευτικούς σκοπούς και συνδυάζει την παραστατικότητα των προφορικών μαρτυριών με τη διαδραστικότητα των ψηφιακών μέσων. Σχεδιάστηκε σύμφωνα με τις αρχές και τις μεθοδολογίες των επιστημών της ιστορίας, της διδακτικής της ιστορίας και της παιδαγωγικής.

Εκπαιδευτική πλατφόρμα "Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα"

Σκοπός- Στόχοι

Βασικός σκοπός δημιουργίας αυτής της εκπαιδευτικής πλατφόρμας θεωρείται η καλλιέργεια της κριτικής-ερευνητικής- ιστορικής σκέψης και της δημοκρατικής συνείδησης μέσα από την αξιοποίηση του πολύτιμου και δυναμικού εργαλείου των Προφορικών Μαρτυριών του ομώνυμου Αρχείου και των δυνατοτήτων που παρέχει ένα ειδικά σχεδιασμένο, ασφαλές, ψηφιακό περιβάλλον μάθησης στην τυπική, μη τυπική και άτυπη δια βίου μάθηση. Ακόμη, επιδιώκεται η ανάδειξη διαφορετικών όψεων της μνήμης (ατομικής, συλλογικής, πολιτισμικής, διαιρεμένης, τραυματικής..) και της σχέσης της με την ιστορία (ακαδημαϊκή, σχολική και δημόσια), καθώς και η ενδυνάμωση της άρθρωσης δημοκρατικού λόγου των μαθητών μας στις σύγχρονες κοινότητες, «πραγματικές» και ψηφιακές. Προωθεί δεξιότητες κριτικού, ιστορικού, και ψηφιακού γραμματισμού.

Πλεονεκτήματα

Η ζωντάνια των μαρτυριών, η τοπική διάλεκτος, το χρώμα της φωνής, η ανάσα, ο κόμπος στο λαιμό, το γέλιο και το δάκρυ των αφηγητών μας με την συνδρομή των διαδραστικών ψηφιακών μέσων με τις οργανωμένες δραστηριότητες δίνουν ώθηση στην προσέλκυση του ενδιαφέροντος των μαθητών και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων βιωματικής και ενσυναισθητικής προσέγγισης της ιστορικής γνώσης. Η πλαισίωση των μαρτυριών με πολυπρισματικό υλικό, η κριτική αξιολόγηση της πληροφορίας, η αναγωγή στο ιστορικό συγκείμενο της εποχής καλλιεργεί δεξιότητες όπως αυτή της «ιστορικοποίησης» των στοιχείων/γεγονότων, της κριτικής συγκρότησης της σκέψης, αλλά και της κατανόησης των ηθικών διαστάσεων στην ιστορία.

Σε ποιους απευθύνεται

Η ψηφιακή πλατφόρμα αποτελεί ένα εναλλακτικό και δυναμικό εκπαιδευτικό περιβάλλον που απευθύνεται σε όλες τις κοινότητες μάθησης που τα μέλη τους είναι πάνω από 14 ετών. Προσφέρεται για ποικίλες μορφές εκπαιδευτικής διαδικασίας, στο σχολείο, στο οικογενειακό περιβάλλον, στα πανεπιστήμια, στα μουσεία, σε ιδρύματα και φορείς που εκπονούν σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα και απευθύνονται σε ποικίλες κοινωνικές ομάδες. Μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο σε συνθήκες φυσικής παρουσίας κοινοτήτων μάθησης, όσο και σε συνθήκες σύγχρονης ή ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ή σε μεικτά εκπαιδευτικά μοντέλα. Μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο μέσο διδασκαλίας στο πλαίσιο διακριτών γνωστικών αντικειμένων, όπως η Ιστορία, η Πληροφορική, η Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή ή σε σχέδια συνεργατικής διδασκαλίας στο πλαίσιο της σχολικής ζωής ή της άτυπης δια βίου μάθησης.

Περιεχόμενο- Μεθοδολογία- Δυνατότητες

Τον βασικό καμβά του περιεχομένου της πλατφόρμας συνθέτουν 13 Προφορικές Μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν την εποχή 1940-44 στην Ελλάδα του Γ΄ Ράιχ. Πάνω σ΄ αυτόν ξεδιπλώνονται διαφορετικές όψεις της Κατοχής στην Ελλάδα μέσα από 6 διαφορετικά εκπαιδευτικά σενάρια. Τα διδακτικά σενάρια εστιάζουν αρχικά μέσα από τα μάτια των αφηγητών μας σε θέματα όπως: η Παιδική Ηλικία στην Κατοχή, τα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης & Καταναγκαστικής Εργασίας, η Αντίσταση, η Καθημερινή ζωή, το Ολοκαύτωμα στην Ελλάδα και τα Αντίποινα που διέπραξαν οι Γερμανοί κατακτητές. Όλες οι παραπάνω διαστάσεις της Κατοχής έχουν αφήσει βαθύ το αποτύπωμά τους στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και στη συλλογική μνήμη.

Τη «μεγάλη εικόνα» της εποχής της Κατοχής στην Ελλάδα επιχειρεί να αφηγηθεί ένα σύντομο φιλμ, που ταυτόχρονα αποτελεί αφορμή για συζήτηση και προβληματισμό στην ολομέλεια και μικρή εισαγωγή στα εκπαιδευτικά σενάρια, καθώς βοηθά τους μαθητές να αλληλεπιδράσουν με εικόνες, ήχους και πληροφορίες της εποχής.

Οι βιογραφικές ταινίες μικρού μήκους βασίζονται σε βίντεο/ οπτικοακουστικές συνεντεύξεις από το ομώνυμο Ψηφιακό Αρχείο και συνιστούν τις αφετηρίες και παρέχουν τα νήματα για τα επιμέρους κεφάλαια των θεματικών ενοτήτων.

Οι κοινότητες μάθησης καλούνται ανά θεματικό σενάριο να προσεγγίσουν σταδιακά τις μαρτυρίες αυτές στη βάση ερευνητικών ερωτημάτων και αλληλουχίας προτεινόμενων γνωστικών και δημιουργικών δραστηριοτήτων σε διαλεκτική σχέση με ποικιλόμορφο, πολυτροπικό, πολυμεσικό υλικό (πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές, κείμενα, οπτικό υλικό, φωτογραφίες, αφίσες χάρτες, διαγράμματα, αποσπάσματα λογοτεχνικών έργων, στίχοι, μουσική, τραγούδια, βίντεο, φιλμ, λεξικό και χρονολόγιο- που δημιουργήθηκαν για την πλατφόρμα). Οι δραστηριότητες είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας, με εναλλακτικές προτάσεις υλοποίησης, διαφορετικής μορφής και εστιάζουν σε διαφορετικό επίπεδο συγκρότησης εννοιών ιστορικής γνώσης και ψηφιακών δεξιοτήτων.

Τεχνικές λεπτομέρειες

Εκπαιδευτικοί και μαθητές έχουν πρόσβαση σε διαφορετική επιφάνεια εργασίας με αντίστοιχους κωδικούς.

Οι δραστηριότητες των ενοτήτων μπορούν να αναπτυχθούν απευθείας μέσα σε «παράθυρα εργασίας» του ψηφιακού περιβάλλοντος από όλους τους συμμετέχοντες. Οι διδακτικές ενότητες προσαρμόζονται ανάλογα με τον σχεδιασμό του/της εκπαιδευτικού σε ολοκληρωμένα «ιστορικά εργαστήρια» διάρκειας 90 λεπτών.

Για την υποστήριξη του εκπαιδευτικού υπάρχουν συνοδευτικά σχόλια με το σκεπτικό ή τους στόχους κάθε δέσμης δραστηριοτήτων. Οι απομαγνητοφωνήσεις, η πλοήγηση, οι δραστηριότητες, τα «παράθυρα εργασίας» και η ψηφιακή παρουσίαση των εργασιών των μαθητών παρέχουν τη δυνατότητα για συνεργατικές μαθησιακές διαδικασίες εντός διδακτικού ωραρίου, ή εκτός στο πλαίσιο της υλοποίησης σε πρότζεκτ, προαιρετικών προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων, όπως αντίστοιχα Τοπικής Ιστορίας, Προφορικής Ιστορίας, ή προετοιμασίας εκπαιδευτικών επισκέψεων σε τόπους μνήμης, ή εκδηλώσεων για τον εορτασμό ιστορικών (εθνικών ή τοπικών) επετείων κ.ά.. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να προσθέσουν και δικές τους δραστηριότητες. Διδακτικές επισημάνσεις, καθώς και δυνατότητες αποθήκευσης και σχολιασμού στα πεδία εργασίας επιτρέπουν σχεδιασμό, υλοποίηση και αποτίμηση μιας ολοκληρωμένης διδακτικής-μαθησιακής διαδικασίας.