Όταν το 1939 ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, η εμπλοκή της Ελλάδας στις εχθροπραξίες έμοιαζε μακρινή πιθανότητα. Η δικτατορική κυβέρνηση του Ιωάννη Μεταξά προσπάθησε να κρατήσει την χώρα έξω από τον πόλεμο και επαναλάμβανε την πρόθεσή της να τηρήσει γραμμή αυστηρής ουδετερότητας. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα ενεπλάκη αναγκαστικά τον Οκτώβριο του 1940, όταν οι Ιταλοί απαίτησαν με τελεσίγραφο την άνευ όρων παράδοση της χώρας στα στρατεύματά τους.

Στις 28 Οκτωβρίου 1940, οι Έλληνες απέρριψαν το τελεσίγραφο του Μουσολίνι και στους μήνες που ακολούθησαν αντιμετώπισαν την ιταλική επίθεση στα βορειοδυτικά σύνορα απωθώντας μάλιστα τους Ιταλούς στο αλβανικό έδαφος, μολονότι ο Ελληνικός στρατός ήταν υποδεέστερος του αντιπάλου σε οπλισμό και αριθμούς. Η επίθεση κατά της Ελλάδας δεν ήταν συντονισμένο σχέδιο των δυνάμεων του Άξονα. Αντίθετα, ο Χίτλερ δεν επιθυμούσε την διάνοιξη ενός πολεμικού μετώπου στα Βαλκάνια και μάλιστα δήλωσε εξοργισμένος με την πρωτοβουλία των Ιταλών εταίρων του την οποία χαρακτήρισε ακατανόητη και στρατηγικά επιζήμια.

Τον Απρίλιο του 1941 η Βέρμαχτ επιτέθηκε ταυτόχρονα σε Γιουγκοσλαβία και Ελλάδα και κατέλαβε τη χώρα μέσα σε ένα περίπου μήνα. Η εκστρατεία είχε κατά κύριο λόγο αμυντικό χαρακτήρα και ανταποκρινόταν σε δευτερεύοντες στρατηγικούς στόχους, κυρίως την εκδίωξη των Βρετανών από τα Βαλκάνια και την εξασφάλιση του νοτιοανατολικού ευρωπαϊκού χώρου εν όψει και της Επιχείρησης "Μπαρμπαρόσα" κατά της Σοβιετικής Ένωσης.

Η Ελλάδα τέθηκε σε καθεστώς στρατιωτικής κατοχής και μάλιστα από τρεις δυνάμεις (Γερμανία, Ιταλία, Βουλγαρία) οι οποίες προχώρησαν σε διαμοιρασμό του ελληνικού εδάφους. Οι Γερμανοί παραχώρησαν το προβάδισμα του ελέγχου στους Ιταλούς, και διατήρησαν υπό τον άμεσο έλεγχό τους μόνο περιοχές ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν η Κεντρική Μακεδονία και η Θεσσαλονίκη, τα νησιά Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Μήλος, ο Πειραιάς και το μεγαλύτερο μέρος της Κρήτης. Το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής χώρας, δηλαδή η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα, η Θεσσαλία και η Ήπειρος, καθώς επίσης τα Ιόνια Νησιά και τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου -περίπου το 70% της επικράτειας- βρέθηκαν στην κατοχή των ιταλικών στρατευμάτων από το 1941 έως τον Σεπτέμβριο του 1943. Στους Βούλγαρους παραχωρήθηκε και μάλιστα με καθεστώς προσάρτησης η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, δηλαδή όλη η έκταση από τον ποταμό Στρυμόνα μέχρι τη συνοριακή γραμμή του Έβρου και τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Η Κατοχή στην Ελλάδα προσέλαβε εξαρχής έναν ιδιαίτερα βίαιο χαρακτήρα, ενώ σε ορισμένες περιοχές οι κατοχικές αρχές προωθούσαν ακόμα και πολιτικές εθνοκάθαρσης. Η περίοδος της κατοχής σημαδεύτηκε από άγρια αντίποινα εναντίον αμάχων, την πλήρη αφαίμαξη οικονομικών αποθεμάτων και την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό που έδωσε τεράστιες διαστάσεις στη Μαύρη Αγορά, την δραματική έλλειψη τροφίμων που κόστισε χιλιάδες ζωές και επηρέασε σοβαρά την καθημερινή ζωή και τη συστηματική εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων.